Miras bırakanın son istek ve arzuları ile mirasının paylaşım esaslarını belirleyen yazılı belge veya sözlü beyan vasiyetnamedir. Vasiyetname ölüme bağlı bir tasarruftur.
Vasiyetnamenin düzenleme tarihi itibariyle düzenleyenin ayırt etme gücüne sahip olması gerekir. Kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olması sebebiyle yasal temsilci veya vekil tarafından yapılamaz. Ayrıca vasiyetçinin 15 yaşını doldurmuş olması şarttır. Bu şartların sağlanması yasal olarak vasiyetname düzenleyebilmek için gerekli ve yeterlidir.
Vasiyetçinin terekenin üzerinde sınırsız tasarruf hakkına sahip değildir. Vasiyetname düzenleme hakkı, “saklı paylı mirasçıların saklı paylarını” ihlal etmemelidir. Miras bırakan, ancak bu saklı paylara dokunmayacak şekilde tasarrufta bulunabilir.
Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için miras bırakanın iradesinin yanılma, aldatma, korkutma ve zorlama gibi bir nedenle sakatlanmamış olması gerekir! Miras bırakanın sakat irade beyanı ile yaptığı vasiyetnameden 1 yıllık hak düşürücü süre içinde dönülmemişse, ölümünden sonra onun mirasçılarının iptal davası açma hakkı yoktur. Ancak miras bırakan yanıldığını, aldandığını öğrenmesine veya korkutma veya zorlamanın etkisinden kurtulmasına rağmen bu tasarruftan dönmezse tasarruf geçerli hale gelir.
Vasiyetname resmi, sözlü veya el yazılıyla olmak üzere 3 şekilde düzenlenebilir.
- Sözlü Vasiyetname; Diğer iki şekilde vasiyet düzenlemenin mümkün olmadığı olağanüstü durumlarda 2 tanık huzurunda tarih ve yer belirtmek suretiyle düzenlenir ve tanıklar tarafından imzalanır. Bu şekilde düzenlenen vasiyetname mümkün olan en kısa sürede en yakın sulh veya asliye hukuk mahkemesine verilir. Tanıklar vasiyetçinin beyanlarını yazıya geçirmek yerine hakime sözlü olarak da iletebilir. Tanıkların fiil ehliyetine sahip olması ve mirastan yararlananlardan olmaması gerekir. Olağanüstü durumun ortadan kalkmasının üzerinden 1 ay geçmiş olmasına rağmen miras bırakanın hala hayatta olması halinde sözlü vasiyetnamenin hükmü kendiliğinden ortadan kalkar.
- El Yazısıyla Vasiyetname; Vasiyetçinin kendi el yazısı ile yazıldığı tarih ve imzası mutlaka vasiyetnamede bulunmalıdır. İmza veya tarihin bulunmaması vasiyetnamenin geçersizliğine yol açar. El yazısıyla düzenlenen vasiyetnamenin yırtılmış veya kesilmiş olması tek başına geçersizliğine sebep olmaz. Bu durumda kalan bölümlerin bağımsız olarak bir bütünlük arz etmesi halinde vasiyetname yine geçerli olacaktır.
- Resmi Vasiyetname; Noter, sulh hakimi veya kanunla belirlenmiş yetkili memur(konsolos gibi) önünde hazırlanan kişinin iradesini açıkça belirttiği vasiyetnamelerdir. Bu şekilde düzenlenen vasiyetnamenin geçerli olması için görevli memur haricinde 2 tane de tanık olması şarttır. Tanıklar vasiyetnamenin içeriğini bilmek zorunda değil; buradaki amaç vasiyetin noter huzurunda okunduğunu, miras bırakının arzularına uygun olduğunu kendilerine beyan etmesi ve kişinin vasiyetname düzenlemeye ehil olduğuna tanıklık etmeleridir. Bu tanıklar okuma yazma bilen, fiil ehliyetine sahip ve vasiyetçiyle akraba olmaması gerekir. Tanık veya görevli memur olarak yer alan kişinin altsoy-üstsoy hısımları, kardeşleri ve eşlerine vasiyetname yoluyla bir kazandırmada bulunulduğunda sadece bu kısım geçersiz olur, vasiyetnamede yer alan diğer hükümler geçerli olur. Kişinin el yazısıyla hazırladığı vasiyetnameyi yetkili memura ibraz edip tasdik ettirmesi şeklinde de düzenlenebilir.
Vasiyetname vasiyetçinin son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılmadıkça vasiyetnameye dayanarak doğrudan işlem yapılamaz. Vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın teslimden itibaren 1 ay içinde açılır ve ilgililere tebliğ edilir. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2014/19530 Esas, 2014/16709 Karar sayılı kararında usulüne uygun olarak tüm mirasçılar ve ilgililer çağrılmadan vasiyetnamenin açılmasının doğru olmadığını vurgulamıştır.
Vasiyet düzenleme yada leyh veya aleyhinize düzenlenmiş vasiyetnamenin geçerliliğiyle ilgili bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
