Tapu iptali ve tescil davaları, kanuna aykırı olarak düzenlenen tapu kayıtlarının hukuka uygun hale getirilmesi amacıyla açılmaktadır.

Tapu iptal davaları mülkiyet hakkına ilişkin olduğu için ilgili mahkemece verilen hükümler kesinleşmeden icra edilemez.

Bunun yanında tapu iptali ve tescili davaları ayni hakkı ihlal edilen kişilerin mülkiyet haklarını koruyan en önemli dava türlerindendir. Bu yüzden de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Ek 1 No’lu protokolü, mülkiyet hakkı ihlallerinde eğer bu ihlal iç hukuk yolları ile giderilmediği zaman bireysel başvuru mekanizmasının işletilmesine olanak sağlamaktadır.

Tapu İptal ve Tescil Davası Kime Karşı Açılır?

Tapu iptal ve tescil davaları, tapu kayıtlarında ilgili taşınmazın mülkiyet hakkı sahibi olarak görünen kişi veya kişilere karşı açılmaktadır. Eğer tapu kayıtlarında görünen kişi ölmüşse, bu kişinin mirasçılarına karşı da tapu iptali ve tescil davası açılabilir.

Tapu İptali ve Tescil Davasında Görevli ve Yetkili Mahkemeler

Tüm gayrimenkul davalarında olduğu gibi tapu iptali ve tescil davaları da taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılmaktadır.

HMK madde 12’ye göre de taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkili mahkemedir. Taraflar kendi aralarında anlaşarak davanın başkaca bir mahkemede görülmesini kararlaştıramazlar.

Bu davalarda görevli mahkemeler ise Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Yolsuz Tescil

Tescilin bir hüküm ve sonuç meydana getirebilmesi için tescilin dayandığı hukuki sebebin geçerli olması gerekir. Hukuk sistemimize yer alan ‘sebebe bağlılık ilkesi’ gereğince yapılacak tescilin geçerli ve aynı zamanda haklı bir hukuki sebebe dayanması gerekmektedir. Eğer bu şartları karşılamayan bir tescil söz konusuysa bu tescil yolsuz tescil olarak adlandırılır.  Çünkü bu durumda yapılan tescil gerçek hak durumunu karşılamamaktadır. Bu durumun kanuni dayanağı Türk Medeni Kanunu’nun 1024.maddesinde karşımıza çıkmaktadır. İlgili madde şu şekildedir: ‘Bağlayıcı olmayan bir hukuki işleme dayanan veya hukuki sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur.’

Yolsuz tescili meydana getirebilecek bazı haller de şu şekildedir:

1)Tescil istemini yapan kişinin fiil ehliyetine sahip olmaması

2)Tescil istemini yapan kişinin tasarruf yetkisine sahip olmaması

3)Söz konusu tescil işlemine dayanak olan asıl işlemin sakat olması

4)Tapu ve kadastro memurlarının hatalı davranışları vs.

Eğer bir yolsuz tescil meydana gelmişse bu durum sahip olunan ayni hakta ve gerçek hak sahibinde bir değişiklik meydana getirmez. Bu tarz yolsuz tescil durumlarında yapılacak şey Türk Medeni Kanunun 1025.maddesine göre tapu sicilinin düzeltilmesi davası açmak olacaktır.