Hayata Kast , Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası
Kanuni Dayanak:
Türk Medeni Kanununda düzenlenen boşanma konusunda birtakım özel ve genel boşanma sebepleri belirlenmiştir. Söz konusu boşanma sebeplerinden biri de özel boşanma sebepleri arasında olan ve TMK m.162’de düzenlenen“hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış”tır. Madde metni şöyledir:
“Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
Madde 162– Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir.
Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.
Affeden tarafın dava hakkı yoktur.”
Belirtilen 3 durumun özel boşanma nedeni olarak kabul edilebilmesi için her biri için ayrı şartlar aranmaktadır. Şartlar bulunmadığı takdirde TMK m.162’ye dayanılarak açılan boşanma davası reddedilecektir. Bu bakımından maddede belirtilen 3 boşanma sebebini ayrı ayrı inceleyeceğiz.
Hayata Kast:
- Hayata kast terimi, evlilik birliğinde bir eşin diğer eşi öldürmek amacıyla gerçekleştirmiş olduğu fiilleri kapsamaktadır. Hayata kast durumu pek tabii ki ceza hukuku bağlamında suç teşkil etmekle birlikte TMK 162 kapsamında özel boşanma nedeni olarak düzenlenmiştir.
- Mutlak boşanma sebebidir ve hayata kastın varlığı ispatlandığı takdirde evliliğin devam edip edemeyeceği incelenmeksizin boşanma kararı verilecektir.
- Fiilin hayata kast kapsamında değerlendirilebilmesi için bilerek ve isteyerek yani kasten gerçekleştirilmiş olması gerekir. Hata, taksir, ihmal vb. çerçevede ortaya çıkan hayati tehlikeler söz konusu olduğundan bu madde kapsamına girmeyecektir.
Pek Kötü Davranış:
- Pek kötü davranış terimi evlilik birliğindeki eşlerden birinin diğer eşe karşı gerçekleştirdiği her türlü fiziksel ve psikolojik olarak zarar verecek davranışları kapsamaktadır.
- Söz konusu davranışların kasten gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir.
- Pek kötü davranışın muhatabı diğer eş olmalıdır. Eşin yakınlarına ve diğer kimselere karşı gerçekleştirilen pek kötü davranışlar bu madde kapsamına girmeyecektir.
- Pek kötü davranışlara örnek olarak; fiziksel şiddet uygulamak, kilitli bırakmak, vücudunda sigara söndürmek, eziyet ve işkence etmek, aç bırakmak, cinsel ilişkiye zorlamak veya cinsel ilişkide zarar verecek şekilde pek fazla ileri gitmek gibi davranışlar gösterilebilir.
Onur Kırıcı Davranış:
- Onur kırıcı davranış, evlilik birliği içerisinde bir eş tarafından diğer eşin şeref ve haysiyetine, kişilik haklarına karşı gerçekleştirilen davranışları kapsamaktadır.
- Onur kırıcı davranışın kasten işlenmesi gerekmektedir.
- Söz konusu fiillere örnek olarak; eşe hakaret edilmesi, toplum içinde küçük düşürülmesi, iftira atılması gibi davranışlar gösterilebilir.
Dava Açma Süresi:
Davaya hakkı olan eş, boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde eyleminin üzerinden beş yıl içerisinde TMK m.162 kapsamında boşanma davasını açmalıdır. Aksi takdirde dava hakkı düşecektir.
Hak düşürücü sürenin yanı sıra TMK m.162/3 uyarınca affeden tarafın dava hakkı yoktur. Bu sebeple hak düşürücü süreler dolmamış olsa bile söz konusu fiili affeden eşin artık bu davranış sebebiyle boşanma davası açma hakkı olmayacaktır.
