Anonim Şirket ve Limited Şirket Arasındaki Farklar :ORTAKLARIN SORUMLULUĞU BAKIMINDAN
Türk Ticaret Hukukunda kanun koyucu anonim şirketi tanımlamış ve limited şirketi tanımlarken anonim şirketlere atıflarda bulunmuştur. Genel olarak anonim şirket ve limited şirket benzemekle birlikte anonim şirket ve limited şirket arasındaki farklar mevcuttur.
- Anonim Şirket, Türk Ticaret Kanunu’nun 329. maddesinde; “sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan şirket” olarak tanımlanmaktadır.
Aynı madde uyarınca; pay sahipleri, sadece taahhüt etmiş oldukları sermaye payları ile şirkete karşı sorumludur. Kanun, Anonim Şirketlerde ortakların sorumluluğunu sadece taahhüt etmiş oldukları sermaye payları ve “sadece şirkete karşı” olarak belirlemiştir. Dolayısıyla, kanun uyarınca; ortakların sorumluluğu, doğrudan şirkete karşıdır ve ortaklar şirket borçlarından kişisel olarak sorumlu tutulamayacaktır.
- Limited Şirket ise, Kanun’un 573. Maddesi uyarınca; “bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur” şeklinde tanımlanmaktadır. Kanun uyarınca Limited Şirket ortakları, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler.
Ortakların Sorumluluğu kenar başlıklı TTK’nın 602. maddesi sınırlı sorumluluk ilkesine uygun şekilde, şirketin borç ve yükümlülükleri nedeniyle sadece malvarlığıyla sorumlu olduğunu belirtmektedir.
TTK’nın 480. maddesinde; “Kanunda öngörülen istisnalar dışında, esas sözleşmeyle pay sahibine, pay bedelini veya payın itibarî değerini aşan primi ifa dışında borç yükletilemez” denmektedir. Limited şirket bakımından kanunda sayılan istisnalar ise; ek ödeme ve yan edim yükümlülüğüdür.
Ek ödeme yükümlülüğü, şirket sözleşmesinde öngörülmesi ve kanunda yer alan şartların gerçekleşmesi halinde, ortaklara, sadece şirkete nakdî ödemelerde bulunmaları borcunu yükler. Amaç, finansal yönden kötü duruma düşen, bilânço ağı bulunan şirkete ortakların yapacakları ek ödemelerle yardımcı olmalarıdır. Bu durum öğretide, sadece amaç yönünden kişisel sorumluluğa benzetilir.
Yan edimler, bir kısım esas sermaye paylarına veya pay kategorilerine yüklenebilen veya payların tümüne yönelik olan yapma, yapmama, katlanma, kullandırma edimleridir. Ürünlerin teslimi, park yeri veya depo yeri sağlanıp kullandırılması, taşıma gibi hizmetlerin sunulması ve benzeri edimler yan edimlerin konusunu oluşturabilir. Bu edimler, şirketin konusunu gerçekleştirmesine, ortaklarının bileşiminin korunmasına ve şirketin başka şirketlerin hakimiyeti altına girmemesine hizmet eder.
Her iki kurumda da; şirket, borçlarını ödeyemediği takdirde ortaklara başvurmaktadır. Ancak, ek ödeme vey an edimler yine ortakların şirkete karşı sorumluluğudur. Bu durum, Limited Şirket ortaklarının şirket alacaklılarına karşı kişisel olarak sorumlu olduklarını göstermemektedir.
Kamu Borcundan Sorumluluk Bakımından
- Anonim Şirketlerde, şirketten tahsil edilemeyen kamu alacağından; şirket ortağının sorumluluğu yoktur.
Ancak şirketin kanuni temsilcileri (temsil yetkisi murahhas üye veya müdür olarak üçüncü kişilere bırakılmamışsa yönetim kurulu; üçüncü kişilere bırakılmış ise bu kişiler) amme alacağının tamamından şahsi mal varlıkları ile sorumludurlar.
- Limited Şirketlerde ise, şirketten tahsil edilemeyen kamu alacağından; ortağın
sermaye payı oranında sorumluluğu bulunmaktadır.
Kanuni temsilcileri (müdür sıfatını taşıyan ortak/ortaklar veya üçüncü kişiler) şahsi mal varlıkları ile sorumludurlar.
