Soybağının Reddi Davası
Soybağı terimi, çocuklarla ana ve babaları arasındaki nesepsel bağlantıyı ifade etmektedir. Soybağının reddi davası ise babalık karinesi sebebiyle biyolojik babası olmayan kişiyle çocuk arasında kurulan soybağının ortadan kaldırılması amacıyla açılan bir davadır. Soybağının kurulması ve soybağının reddi davasına ilişkin hükümler Türk Medeni Kanunu’nun 282. ve devamındaki maddelerinde düzenlenmiştir. Bu yazımızda soybağının reddi davasını Türk Medeni Kanunundaki ilgili maddeler çerçevesinde açıklayacağız.
Babalık Karinesi:
TMK madde 285’te düzenlendiği üzere evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğan çocuğun babası kocadır. Bu karine gereğince kurulan soybağı ilişkin maddi gerçekliğe aykırı olduğu takdirde soybağının reddi davası açılmalıdır.
Soybağının Reddi Davası ve Dava Açabilecek Olanlar:
Babalık karinesi sebebiyle çocukla soybağı kurulmasına rağmen çocuğun babası biyolojik babası olmadığı takdirde TMK m.286 uyarınca;
Koca ve çocuk dışındaki diğer ilgililerin dava hakkı ise TMK m. 291’de düzenlenmiştir. İlgili madde hükmü şu şekildedir:
Ergin olmayan çocuğa atanacak kayyım, atama kararının kendisine tebliğinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açar.”
Soybağının Reddi Davasında İspat:
Kanun koyucu tarafından davanın ispatı 2 farklı duruma göre ayrıca düzenlenmiştir. Bunlar çocuğun evlilik içinde ana rahmine düşmesi ve evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmesi durumlarıdır.
Söz konusu durum TMK m.287’de düzenlenmiş olup, ilgili madde hükmü şu şekildedir:
Görüldüğü üzere çocuğun evlilik içinde ana rahmine düşmesi durumunda ispat yükü davacıdadır ve kocanın baba olmadığı somut delillerle kesin bir şekilde ispatlanmalıdır.
Söz konusu durum TMK m.288’de düzenlenmiş olup, ilgili madde hükmü şu şekildedir:
Görüldüğü üzere çocuğun evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında ana rahmine düştüğü ortaya konulduğu takdirde başkaca kanıt gerekmemektedir. Ancak bunun için de koca ile karısının cinsel ilişkide bulunduğuna ilişkin inandırıcı bir kanıt olmamalıdır.
Hak Düşürücü Süreler:
Soybağının reddi davasının açılmasına ilişkin hak düşürücü süreler TMK madde 289’te düzenlenmiştir. Buna göre;
Gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.