Hafta İçi : 09:00-18:00
·

İlgili makalemizde soybağının reddi davası ve bu davaya ilişkin merak edilenleri cevaplandırmaya çalışacağız.

Türk Medeni Kanunu’nun 282. maddesi uyarınca; Çocuk ile ana arasında soybağı doğumla kurulur. Çocuk ile baba arasında soybağı, ana ile evlilik, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulur. Görüldüğü üzere, anne ile çocuk arasındaki soybağı çocuğun doğumu sırasında kurulmaktadır. Baba ile çocuk arasındaki soybağı ise; babanın anne ile evlenmesi, çocuğun tanınması veya mahkeme kararı ile kurulmaktadır.

 

BABALIK KARİNESİ

Babalık karinesi, kanunun 285. maddesinde düzenlenmiştir. Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğan çocuğun babası kocadır. Bu süre geçtikten sonra doğan çocuğun kocaya bağlanması, ananın evlilik sırasında gebe kaldığının ispatıyla mümkündür. Başka bir deyişle, evlilik birlikteliğinin sonlanmasından itibaren 300 günlük süre içerisinde doğan çocuğun babasının koca olduğu karinedir. Yani aksi ispat olunmadıkça bu süre zarfında doğan çocuk kocanın nüfusuna kayıtlıdır. Kocanın gaipliğine karar verilmesi hâlinde 300 günlük süre, ölüm tehlikesi veya son haber tarihinden işlemeye başlar. Gaipliğin özel durumu sebebiyle sürenin başlangıcı önem arz etmektedir.

Çocuk evliliğin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğmuş ve anne da bu arada yeniden evlenmiş olursa, ikinci evlilikteki koca baba sayılır. Aksinin ispatlanması halinde ilk evlilikteki koca çocuğun babasıdır.

 

SOYBAĞININ REDDİ DAVASI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER

Yukarıda “aksi ispat olunmadıkça” şeklinde bahsettiğimiz hususa değinmek gerekirse; koca, soybağının reddi davası açarak babalık karinesini çürütebilir. Dava, anne ve çocuğa karşı açılır. Soybağının reddi davasını çocuk da açabilmektedir. Davayı çocuğun açması halinde dava, anne ve babaya karşı açılacaktır. Çocuk, evlilik birliği içerisinde ana rahmine düşmüşse soybağının reddi davasını açan, kocanın baba olmadığını ispatla mükelleftir. Evlenmeden başlayarak en az 180 gün geçtikten sonra ve evliliğin sona ermesinden başlayarak en fazla 300 gün içinde doğan çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüş sayılır. Çocuğun evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmüş olduğu hallerde ise, soybağının reddi davasını açan kişinin başka bir kanıt göstermesi gerekmez. Bu durum, olayın özelliklerine göre yapılacak bilirkişi incelemeleri ile hesaplanarak tespit olunur. Gebe kalma döneminde kocanın karısı ile cinsel ilişkide bulunduğu konusunda inandırıcı kanıtlar varsa, kocanın babalığına ilişkin karine geçerliliğini korur.

Koca, davayı, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl içinde açmak zorundadır. Çocuk, ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorundadır. Bu süreler Türk Medeni Kanunu’nun 289. maddesinde sayılmış olup “her halde doğumdan itibaren beş yıl” şeklinde getirilen düzenleme Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmiştir. Gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar. Kanunda öngörülen bu süreler, nitelikleri itibariyle hak düşürücü sürelerdir. Bu sürelerin dolması ile birlikte soybağının reddi davası açılamaz.

Dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hâllerinde kocanın altsoyu, anası, babası veya baba olduğunu iddia eden kişi, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açabilir. Ergin olmayan çocuğa atanacak kayyım, atama kararının kendisine tebliğinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açar.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Soybağının reddi davası Aile Mahkemesi’nde görülür. Davacı veya davalılardan herhangi birinin yerleşim yeri ile çocuğun doğum yeri Aile Mahkemeleri bu davaya bakmaya yetkilidir. Farklı bir deyişle; anne, baba veya çocuğun yerleşim yeri ile çocuğun doğum yeri mahkemeleri yetkilidir.

 

 

İlgili Yazılar

whatsappdestek iletişim iletişim