ISRARLI TAKİP (STALKİNG) SUÇU TCK m. 123A
Israrlı takip, sosyal medya kullanıcılarının aşina olduğu ve ingilizce karşılığıyla “stalking”, bir kişiyi rızası hilafına devamlı bir şekilde izlemek, gözetlemek anlamına gelmektedir. Israrlı takipte, çoğu zaman mağdurun dahi gözetlendiğinden haberi olmamakta ve bu şekilde mağdurun huzur ve sukünü ile hukuk güvenliği tehdit edilmektedir.
Mağdurun özellikle psikolojik olarak zarar görmesine neden olan ve bu boyutuyla şiddetin bir türü olan ısrarlı takip, kadına yönelik şiddetin de özel bir türünü oluşturmaktadır. Özellikle kadına yönelik şiddetle mücadelede, kadınlara yönelik daha ağır ve ciddi suçların işlenmesi arefesinde failin mağduru ısrarlı şekilde fiziken ya da sosyal medya mecraları üzerinden ısrarla takip ettiği sık karşılaşılan bir durum olması sebebiyle ısrarlı takibin bir suç olarak düzenlenmesi mevzuatımızdaki önemli bir eksikliği gidermiştir.
Israrlı takip suçu, Türk Ceza Kanunu’nda madde 123A ile ihdas edilmiş yeni bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’nun hürriyete karşı işlenen suçlar bölümünde düzenlenen ısrarlı takip suçu esas itibariyle kişi hürriyetini norm alanı içinde koruma altına almayı amaçlayan suç tipidir. TCK sistematiğinde düzenlendiği yer itibariyle söz konusu suçun kişilerin huzur ve güvenliğini korumayı amaçladığı anlaşılmaktadır.
Madde metni şöyledir:
Israrlı takip MADDE 123/A- (Ek:12/5/2022-7406/8 md.)
(1) Israrlı bir şekilde; fıziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Suçun;
- a) Çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi,
- b) Mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması,
- c) Hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi, hâlinde faile bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
(3) Bu maddede düzenlenen suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır.
Israrlı takip suçunu tipikliğin maddi unsurlarından fiil yönünden incelediğimizde suçun, seçimlik hareketli ve bağlı hareketli bir suçtur. TCK m. 123A’da yer alan seçimlik hareketlerden; ısrarlı bir şekilde fiziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak ısrarlı bir şekilde iletişim kurmaya çalışmak fiillerinden birinin ika edilmesiyle bu kurucu unsur gerçekleşmiş olur. Her iki seçimlik hareket bakımından da ısrarın varlığı gereklidir. Failin ısrarla hareket ettiğinin saptanması bakımından Kanun’da bir düzenleme yoktur. Burada ısrarın varlığını tespit için her somut olay özelinde değerlendirme yapmak yerinde olacaktır. Yine fail, seçimlik hareketlerden ikisi birden ika etse dahi tek suç oluşacaktır.
Tipikliğin maddi unsurlarından netice bakımından ısrarlı takip neticeli bir suçtur. Madde metninden de anlaşıldığı üzere fiilin kişi üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olmalıdır. Neticeli bir suç olması nedeniyle bu suça teşebbüste mümkündür.
Tipikliğin manevi unsuru yönünden ısrarlı takip, kasten işenebilen bir suçtur. Suç kural olarak kasten işlenir ve ilgili suçun taksirle işlenen hali Kanun’da düzenlenmemiştir.
Suçun; çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi, mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması, hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi, halleri ilgili madde metninde daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.
Son olarak ısrarlı takip, resen soruşturulan ve kovuşturulan suçlardan olmayıp, soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlardandır.
KAYNAKÇA
Özar, S. “Israrlı Takip Suçu (TCK m. 123/A)”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 71 (2022 ): 1397-1430
