İftira suçu Türk Ceza Kanunu’nun 267. maddesinde düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre; Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Anılan düzenleme suçun basit halidir. Aşağıda suçun nitelikli halleri açıklanacak olup, nitelikli hal daha ağır cezalandırmayı gerektirmektedir.
Kanunun suç olarak belirlediği davranış, gerçeğe aykırı beyanlarla bir kişi hakkında soruşturma, kovuşturma veya idari yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir fiilin isnat edilmesidir. İftira suçu eğer, gerçeğe aykırı beyanların yanında dayanak olarak gösterilen bilgi ve belgelerin de uydurulmasıyla işlenmişse kişi hakkında verilecek ceza yarı oranında arttırılır. İftiralar sebebiyle bu suçun mağduru hakkında yetkili merciiler tarafından tutuklama ve gözaltı haricinde bir koruma tedbirine hükmedilmiş ise ceza yine yarı oranında arttırılacaktır.
Mağdurun gözaltına alınması veya tutuklanması söz konusu ise iftira suçunun faili ayrıca TCK.m.109 uyarınca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan cezalandırılacaktır. Kişiyi hürriyetinden yoksun bırakan kişi 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Mağdur, iftira suçu failinin uydurmuş olduğu bilgi ve belgeler sonucunda gerçeğe aykırı şekilde müebbet hapis veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmış ise iftira suçu faili hakkında 20 yıldan 30 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Mağdur, failin gerçeğe aykırı beyanları sonucunda ceza almış ve cezasının infazına başlanmışsa faile verilecek ceza yarı oranında arttırılarak 30 yıldan 45 yıla kadar cezaya hükmolunacaktır.
İftira suçu mağduru, kendisinin üzerine atılı suçu işlemediğini ispat ettiği takdirde iftira suçu hakkında şikayette bulunma süresi başlayacaktır. Suçun işlenmediğinin ispatı kesinleşmiş mahkeme kararları veya itiraz edilmemiş kovuşturmaya yer olmadığı kararı olabileceği gibi mağdur hakkında verilen idari disiplin cezasının iptali ile de sağlanabilmektedir. İftira suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. 8 yıllık sürenin dolmasıyla birlikte artık iftira suçunun failine ceza verilemez.
Basın ve yayın yoluyla işlenen iftira suçundan dolayı verilen mahkûmiyet kararı, aynı veya eşdeğerde basın ve yayın organıyla ilan olunur. İlan masrafı, iftira edenden tahsil edilir.
İşlediği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma, kovuşturma veya idari soruşturma yapılmasını engellemek amacıyla, başkasına ait kimliği veya kimlik bilgilerini kullanan kimse, iftira suçuna ilişkin hükümlere göre cezalandırılır.
İftira suçunun işlenmesi için muhakkak mağdurun zarar görmesi aranmaz. Fail, gerçeğe aykırı beyanlarıyla mağdur hakkında soruşturma, kovuşturma veya idari soruşturma başlatılmasını sağladığı takdirde iftira suçu oluşmuş sayılacaktır. Failin beyanlarının yetkili makamları harekete geçirecek düzeyde olmaması halinde iftira suçundan söz edilemez. Örneğin; “A kişisi B kişisinin cüzdanını çalmıştır.” şeklinde bir beyan ile Cumhuriyet Savcılığına şikayette bulunan veya kolluk kuvvetlerine ihbarda bulunan şahıs iftira suçunu işlemiştir. Cumhuriyet Savcısı veya kolluk kuvvetleri fiilen harekete geçmeseler dahi beyanların gerçeğe aykırı olduğu ve yetkili makamları harekete geçirecek düzeyde olduğu sabittir.
Kişi, bir başkasının hukuka uygun fiilinin şahsi cezasızlık sebepleriyle veya meşru müdafaa ve ıztırar hükümlerine göre suç teşkil etmediğini bilmiyor olabilir. Bu durumda kişinin suç olduğunu düşündüğü davranışı yetkili makamlara bildirmesinde bir sakınca yoktur. Bu gibi durumlarda kişi hakkında iftira suçunun işlendiğinden bahsedilemeyecektir. Ancak her olayın kendi içerisinde özel olarak değerlendirilmesi gerektiğinden genel bir yorum yapmak uygun düşmeyebilir.
İftira suçu incelenirken kişinin anayasal bir hak olan Dilekçe ve Şikayet hakkının gözetilmesi gerekmektedir. Bu konuya ilişkin Yargıtay kararına sitemizden ulaşabilirsiniz. Bkz. YARGITAY 4.CD 22.01.2014 Tarih, 2013/26612 Esas. 2014/1652 Karar.
ETKİN PİŞMANLIK İNDİRİMİ
Fail, mağdur hakkında adli veya idari soruşturma başlamadan önce iftirasından dönerse hakkında hükmedilecek cezadan 4/5 oranında ceza indirimi uygulanır. Fail, mağdur hakkında soruşturma başladıktan sonra, fakat dava açılmadan önce iftirasından dönerse hakkında verilecek cezada, 3/4 oranında ceza indirimi uygulanır. İftira nedeniyle mağdur hakkında dava açıldıktan sonra, fakat hüküm verilmeden önce iftiradan dönülmesi halinde verilecek cezada 2/3 oranında ceza indirimi yapılır. İftira nedeniyle mağdur hakkında hüküm verildikten sonra, fakat hüküm infaz edilmeden önce iftiradan dönülmesi halinde verilecek cezada 1/2 oranında ceza indirimi yapılır. İftira nedeniyle mağdur hakkında verilen mahkumiyet hükmünün infazına başlandıktan sonra, iftiradan dönülmesi halinde verilecek cezada 1/3 oranında ceza indirimi yapılır.
İftira suçunun oluşmasına neden olan fiil mağdur hakkında sadece idari yaptırım kararı uygulanmasını gerektiriyorsa, iftira suçu nedeniyle mağdur hakkında idari yaptırım kararı uygulanmadan önce iftiradan dönülürse faile verilecek cezada 1/2 oranında ceza indirimi yapılır. İftira suçunun oluşmasına neden olan fiil mağdur hakkında sadece idari yaptırım kararı uygulanmasını gerektiriyorsa iftira nedeniyle mağdur hakkında idari yaptırım kararı uygulandıktan sonra iftiradan dönülürse 1/3 oranında ceza indirimi yapılır.
