Hafta İçi : 09:00-18:00
·

Çekin zayi olması , hamilinin iradesi dışında çekin zilyetliğini kaybetmesi veya çekin kullanılmayacak hale gelmesidir. Bir diğer deyişle çeki elinde bulunduran kişinin çalınma, deprem, sel gibi doğal afetler sonucunda çeki kaybetmesi ya da çekin yanması, yırtılması, karalanması, zarar görmesi halinde işlevini yitirmesidir.

Bu gibi durumlarda çek hamili, kendi güvenliğini sağlamak ve hak kaybına uğramamak için çekin ödeme yerindeki veya kendi yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesine başvurup çekin ödenmesinin engellenmesini ve devamında da çekin iptal edilmesini talep etmelidir. Dava devam ederken çekin ödenmesini engelleyecek olan ödemeden men kararının alınabilmesi için başvuruda bulunan hamilin, çek bedelinin yüzde on beşini teminat olarak mahkeme veznesine yatırması zorunludur. Bu bedel nakit olabileceği gibi banka teminat mektubu şeklindede olabilir. Dava açılırken dava sonuçlanıncaya kadar çekin ödenmesini engellemek için muhakkak davacı tarafça ödemeden men kararının talep edilmesi ve mahkemece de men kararının verilmesi gerekir aksi takdirde çeki eline geçiren üçüncü kişilerce bankaya sunulan çekin karşılığının ödenmesi riski söz konusu olabilir. Dolayısıyla davanın açılmış olması tek başına çekin ödenmesini engellemeyecektir. Bahsedildiği gibi davacının dilekçesinde bunu talep etmesi ve mahkemenin de dava devam ederken ödemeden men kararı vermesi gerekir.

Çekin iptali için açılacak davada hak sahibinin(davacının) kim olduğu Türk Ticaret Kanunu’nda açık bir şekilde belirtilmemiştir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre iptal davasını açma konusunda yalnızca çekin hamili yetkilidir.

Çek iptali davası hasımsız olarak açılır. Bunun sebebi, çek kayıp veya çalıntı olduğundan davaya taraf gösterilemeyeceğidir. İptal davası açıldıktan sonra mahkemece aynı zamanda Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde çekin kayıp olduğuna ilişkin ilan yayınlanır. Şayet çekin başka birinde olduğu biliniyor veya ilan aracılığıyla çeki bulunduran kişi ortaya çıkar ise bu durumda iptal davası değil istirdat davası söz konusu olacaktır.

Çek keşidecisinin çek iptali davası açıp-açamayacağı konusunda ise keşidecinin çek iptal davası açamayacağına ilişkin yerleşik Yargıtay kararları vardır. Aynı şekilde çeki ciro edenin de aynı gerekçeyle bu davayı açamayacaktır. Burada ki gerekçe ise çekin düzenlendiği/cirolandığı anda piyasaya sürülmüş olması ya da çekin karşı tarafa(alacaklıya vs.)teslim edilmiş olmasıdır. Yani bu durumda çekin rıza hilafına elden çıkmadığı kabul edilmektedir.

Çekin farklı nedenlerle zayi olmasına bağlanan bazı sonuçlar vardır. Örneğin çekin kaybolması ile üzerinde ki yazıların okunamayacak şekilde üzerine su dökülmesi hallerinde açılacak davalarda ki talep ve sonuçlarda farklı olacaktır.

Açılan davada çekin iptal edilmesiyle birlikte davacı taraf işbu alacağını alacaklı olduğu taraftan yeniden çek talep edebilecektir. Ancak bu hususunda  mahkemenin kararında ayrıca yer alması gerekmektedir.

İlgili Yazılar

whatsappdestek iletişim iletişim