Arabuluculuk Tutanağının İlam Niteliği
Arabuluculuk tutanağı, arabuluculuk sürecinde taraflar arasında varılan anlaşmanın yazılı hale getirildiği ve tarafların imzaladığı belgedir. Arabuluculuk tutanağı, arabuluculuk sürecinde taraflar arasında varılan anlaşmanın bir kanıtı olarak kullanılabilir.
Ancak, arabuluculuk tutanağı bir ilam niteliği taşımaz. İlam niteliği taşıyan belgeler, genellikle mahkeme kararlarıdır. Mahkeme kararları, yargısal bir sürecin sonucunda verilir ve hukuki bir yükümlülük oluşturur.
Arabuluculuk tutanağı ise, taraflar arasında gönüllü olarak varılan anlaşmanın bir ifadesidir ve yargısal bir sürece dayanmaz. Ancak, arabuluculuk tutanağı taraflar arasında yapılan bir sözleşme niteliği taşır ve sözleşme hükümleri çerçevesinde tarafların karşılıklı hak ve yükümlülükleri bulunur. Bu nedenle, arabuluculuk tutanağı, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde etkili bir araç olabilir.
- Avukatlı Arabuluculuk Tutanağı
- Taraflar ve avukatlarının birlikte imzaladıkları arabuluculuk tutanağı, Avukatlık Kanunu gereği ilam niteliğinde sayılır ve ilamların icrası hükümlerine tabidir:
“Avukatlık Kanunu Madde 35/A: Avukatlar dava açılmadan veya dava açılmış olup da henüz duruşma başlamadan önce kendilerine intikal eden iş ve davalarda, tarafların kendi iradeleriyle istem sonucu elde edebilecekleri konulara inhisar etmek kaydıyla, müvekkilleriyle birlikte karşı tarafı uzlaşmaya davet edebilirler. Karşı taraf bu davete icabet eder ve uzlaşma sağlanırsa, uzlaşma konusunu, yerini, tarihini, karşılıklı yerine getirmeleri gereken hususları içeren tutanak, avukatlar ile müvekkilleri tarafından birlikte imza altına alınır. Bu tutanaklar 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 38 inci maddesi anlamında ilâm niteliğindedir.
İcra ve İflas Kanunu Madde 38: Mahkeme huzurunda yapılan sulhlar, kabuller ve para borcu ikrarını havi re’sen tanzim edilen noter senetleri, istinaf ve temyiz kefaletnameleri ile icra dairesindeki kefaletler, ilamların icrası hakkındaki hükümlere tabidir. Bu maddedeki icra kefaletleri müteselsil kefalet hükmündedir. “
İlgili Yargıtay kararı: YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2022/12111 Karar No. 2022/11575 Tarihi: 10.10.2022
- Avukatsız Arabuluculuk Tutanağı
- Tarafların avukatlar olmaksızın imzaladıkları arabuluculuk tutanağı ise, ancak Arabuluculuk Kanunu m.18’e göre alınan icra edilebilirlik şerhi ile birlikte ilam niteliğinde sayılacaktır:
“Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Madde 18:
(1) Arabuluculuk faaliyeti sonunda varılan anlaşmanın kapsamı taraflarca belirlenir; anlaşma belgesi düzenlenmesi hâlinde bu belge taraflar ve arabulucu tarafından imzalanır.
(2) Taraflar arabuluculuk faaliyeti sonunda bir anlaşmaya varırlarsa, bu anlaşma belgesinin icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesini talep edebilirler. Dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuşsa, anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, arabulucunun görev yaptığı yer sulh hukuk mahkemesinden talep edilebilir. Davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa başvurulması durumunda ise anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, davanın görüldüğü mahkemeden talep edilebilir. Bu şerhi içeren anlaşma, ilam niteliğinde belge sayılır.
(3) İcra edilebilirlik şerhinin verilmesi, çekişmesiz yargı işidir ve buna ilişkin inceleme dosya üzerinden yapılır. Ancak arabuluculuğa elverişli olan aile hukukuna ilişkin uyuşmazlıklarda inceleme duruşmalı olarak yapılır. Bu incelemenin kapsamı anlaşmanın içeriğinin arabuluculuğa ve cebri icraya elverişli olup olmadığı hususlarıyla sınırlıdır. Anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi verilmesi için mahkemeye yapılacak olan başvuru ile bunun üzerine verilecek kararlara karşı ilgili tarafından istinaf yoluna gidilmesi hâlinde, maktu harç alınır. Taraflar anlaşma belgesini icra edilebilirlik şerhi verdirmeden başka bir resmî işlemde kullanmak isterlerse, damga vergisi de maktu olarak alınır. “
“Arabuluculuğa dair usul ve esaslar 6325 Sayılı Yasa’ da düzenlenmiş olup, Yasa’ nın 18/2. maddesine göre arabuluculuk tutanağı “ Mahkemece icra edilebilirlik şerhi verilmesi ” şartı ile “ ilam “ niteliğindedir.” (9. HD. 01.12.2016 T. E: 31376, K: 21368)
İlam niteliğinde belge nedir?
İlam niteliğinde belge, bir hak veya yükümlülüğü tespit eden ve kesinleştiren belgedir. Mahkeme kararları, tahkim kararları, arabuluculuk anlaşmaları, icra takip belgeleri gibi belgeler ilam niteliğinde belge olarak kabul edilebilir.
İlam niteliğinde belge, belgede yer alan hükümlerin taraflar arasında kesinleştiği anlamına gelir. Örneğin, bir mahkeme kararı ile bir davada tespit edilen hak veya yükümlülük, mahkeme kararının kesinleşmesiyle birlikte ilam niteliğinde belge haline gelir ve taraflar arasında kesinleşir.
İlam niteliğinde belge, genellikle icra takibi gibi yasal işlemlerde kullanılır. Bu belge ile bir alacağın tahsil edilmesi veya bir yükümlülüğün yerine getirilmesi sağlanabilir. İlam niteliğinde belge aynı zamanda, tarafların yasal haklarının korunmasını sağlayan ve hukuki bir delil olarak kabul edilen bir belgedir.
Arabuluculuk tutanağı nasıl icraya konur?
Arabuluculuk tutanağı, taraflar arasında imzalanır ve birer örneği her bir tarafa verilir. Taraflardan her biri, arabuluculuk tutanağına uyacaklarını taahhüt ettiğinde, tutanak zorunlu bir hüküm haline gelir.
Ancak, taraflardan biri tutanağa uymazsa, diğer taraf icra takibi başlatabilir. Bu durumda, icra takibi sırasında arabuluculuk tutanağı ibraz edilerek, mahkeme tarafından bir icra emri çıkarılabilir. İcra emri, tutanağa uymayan tarafın mal varlığına el koyma veya borcunu ödeme yükümlülüğünü yerine getirmesi için diğer yasal işlemleri içerebilir.
Ancak, arabuluculuk tutanağına uyulmaması durumu nadir görülen bir durumdur çünkü arabuluculuk süreci tarafların anlaşarak çözüm bulmalarına yönelik bir yöntemdir ve tutanak tarafların mutabakatı ile oluşur.
Arabuluculuk tutanağı resmi belge midir?
Arabuluculuk tutanağı resmi bir belge değildir, ancak hukuki bir belge olarak kabul edilir. Arabuluculuk tutanağı, taraflar arasında anlaşma sağlandığında, arabulucunun hazırladığı ve tarafların imzaladığı bir belgedir.
Arabuluculuk tutanağı, tarafların anlaşmasını ve bu anlaşmaya uyacaklarını taahhüt etmelerini belgelemektedir. Ancak, bir mahkeme kararı veya noter tasdikli belge gibi resmi bir belge olarak kabul edilmez.
Yine de, arabuluculuk tutanağı, taraflar arasında anlaşma sağlandığında, taahhütlerin yerine getirilmemesi durumunda hukuki bir belge olarak kullanılabilir. Taraflar, tutanakta yer alan taahhütleri yerine getirmezlerse, tutanakta yer alan hususlar nedeniyle hukuki işlemlere maruz kalabilirler.
Konu ile ilgili profesyonel bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.
Tel: +90 216 349 44 85
GSM: +90 532 302 03 17
E-mail: info@eyavuz.av.tr
Arabuluculuk Tutanağının İlam Niteliği Arabuluculuk Tutanağının İlam Niteliği