Mirasın Reddi
Mirasın reddedilmesine ilişkin hükümler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 605. Maddesi ve devamındaki maddelerde düzenlenmiş olup 2 farklı ret türü düzenlenmiştir. Bunlar “Mirasın Hükmen Reddi” ve “Mirasın Gerçek Reddi” olarak adlandırılmaktadır. Bu yazımızda her iki ret türünü de inceleyeceğiz.
1) MİRASIN GERÇEK REDDİ:
Ret hakkı başlıklı TMK m. 605’de düzenlendiği üzere vefat eden miras bırakanın yasal mirasçıları ve atanmış mirasçıları mirası reddedebilirler.
- a) Hak Düşürücü Süre:
Ret hakkının kullanılmasına ilişkin yasal süre ise TMK m.606’da düzenlenmiştir. Şöyle ki:
“Madde 606: Miras, üç ay içinde reddolunabilir. Bu süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri; vasiyetname ile atanmış mirasçılar için mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar.”
Yukarıda belirtilen yasal süre içinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olur.
- b) Reddin Şekli ve Şartları:
Mirası reddedecek olan mirasçı fiil ehliyetine sahip olmalıdır. Ayırt etme gücüne sahip olmayan ya da ergin olmayan kişiler yasal temsilcileri aracılığıyla mirası reddedebilirler.
Reddin kayıtsız ve şartsız olması gerekir.
Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya miras bırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendi mülkiyetine geçiren mirasçı, mirası reddedemez.
Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır. Sulh hâkimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder. Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir.
2) MİRASIN HÜKMEN REDDİ:
- a) Hukuki Dayanak:
TMK’nın 605. Maddesinin ikinci fıkrasında tanınan bir ret hakkıdır. İlgili hüküm “Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.”şeklinde ifade edilmiştir.
- b) Şartları ve Ret Usulü:
Miras bırakanın ölüm tarihi itibariyle borçlarını ödemekten aciz olduğu açıkça belli olması ya da borçlarını ödemeden aczinin resmen tespit edilmiş olması şartının varlığı durumunda herhangi bir irade açıklamasına gerek olmaksızın mirası reddettikleri kabul edilir. Mirasın gerçek reddinden farklı olarak ret için bir süre öngörülmemiştir. Bunun tespiti mahkemeden her zaman istenebileceği gibi, vefat eden miras bırakanın alacaklılarının açtıkları davalara ve icra takiplerine karşı her zaman mirasın hükmen reddedildiği savunması ileri sürülebilir.
- c) Yetkili ve Görevli Mahkeme:
Miras bırakanın alacaklılarının açtıkları davalara ve icra takiplerine karşı mirasın hükmen reddinin ileri sürülmesi için açılacak davalar alacaklının yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmalıdır.
